पुणे जिल्ह्यातील आडगाव येथे एका निष्पाप मुलीच्या मृत्यूने संपूर्ण परिसरात हळहळ व्यक्त केली जात आहे. १७ वर्षीय प्रांजल तुकाराम गोपाळे हिचा सर्पदंशानंतर उपचाराअभावी दुर्दैवी मृत्यू झाला. या घटनेने ग्रामीण भागातील आरोग्य व्यवस्थेतील गोंधळ, अपुरे वैद्यकीय साधनसामग्री आणि प्रशासनाच्या निष्क्रियतेचे भयावह रूप समोर आले आहे.
सर्पदंशानंतर सुरू झाली मृत्यूशी झुंज
शनिवारी सकाळी नऊच्या सुमारास प्रांजलला साप चावला. परिस्थितीची गांभीर्य लक्षात घेता तिला तत्काळ पाईट येथील प्राथमिक आरोग्य केंद्रात नेण्यात आले. मात्र तिथे सर्पदंशावर आवश्यक असलेली अँटी-स्नेक व्हेनम लस उपलब्ध नव्हती आणि डॉक्टरही अनुपस्थित होते. त्यामुळे वेळ वाया गेला. त्यानंतर प्रांजलला चांडोली येथील उपजिल्हा रुग्णालयात हलवण्यात आले, पण तिथे देखील लस नसल्याने फक्त प्राथमिक उपचार करून तिची स्थिती स्थिर ठेवण्याचा प्रयत्न करण्यात आला.
रुग्णवाहिकेतील हलगर्जीपणामुळे प्राण गमावला
या सगळ्या प्रक्रियेत तिला १०८ क्रमांकाच्या रुग्णवाहिकेद्वारे यशवंतराव चव्हाण रुग्णालयात हलवण्यात आले. मात्र धक्कादायक गोष्ट म्हणजे, त्या रुग्णवाहिकेत एकही आरोग्य कर्मचारी उपस्थित नव्हता. तिच्यावर कोणतीही वैद्यकीय देखरेख नसल्याने प्रांजलने रुग्णवाहिकेतच प्राण सोडले.
“तिचा जीव वाचू शकला असता…” – कुटुंबाचा टाहो
प्रांजलच्या मृत्यूमुळे तिच्या कुटुंबावर दुःखाचा डोंगर कोसळला आहे. शोकमग्न अवस्थेत तिच्या आई-वडिलांनी प्रशासनावर गंभीर आरोप करत म्हटलं, “वेळेवर लस मिळाली असती, उपचार मिळाले असते, तर आमची प्रांजल आज जिवंत असती.”त्यांचा आक्रोश पाहून उपस्थितांचे डोळेही पाणावले.
आरोग्य व्यवस्थेतील गंभीर त्रुटी उघड
या प्रकरणामुळे ग्रामीण भागातील आरोग्य यंत्रणेत सर्पदंशासारख्या तातडीच्या घटनांवर त्वरित प्रतिसाद देण्याची कोणतीही व्यवस्था नाही, हे पुन्हा अधोरेखित झाले आहे. विशेषतः पावसाळ्याच्या तोंडावर सर्पदंशाचे प्रमाण वाढते, तरीही आरोग्य केंद्रांमध्ये आवश्यक लसी, प्रशिक्षित डॉक्टर व सुविधा उपलब्ध नसणं हे प्रशासनाच्या उदासीनतेचं लक्षण आहे.
चौकशीची मागणी; प्रशासनावर रोष
या घटनेनंतर स्थानिक ग्रामस्थ आणि सामाजिक कार्यकर्त्यांनी तीव्र संताप व्यक्त केला आहे. त्यांनी संपूर्ण प्रकरणाची चौकशी करून दोषी आरोग्य अधिकाऱ्यांवर कारवाई करण्याची मागणी केली आहे. “एक निरागस जीव ढिसाळ व्यवस्थेमुळे गेलाय, आता तरी सरकारने डोळे उघडावेत,” असे म्हणत ग्रामस्थांनी निषेध नोंदवला.
निष्कर्ष
प्रांजलचा मृत्यू केवळ सर्पदंशामुळे नाही, तर आरोग्य व्यवस्थेच्या दुरवस्थेमुळे झाला आहे. आज प्रांजल गेली, उद्या अजून कुणी बळी जाऊ नये, यासाठी तत्काळ उपाययोजना आणि जबाबदार अधिकाऱ्यांवर कठोर कारवाई होणे अत्यावश्यक आहे.
